Pumalin

2-12-17 Parque Pumalin Sur

Het moet een keer gebeuren. Anders heb je niet serieus op de Ruta 7 gereden. Lekke band. Vanmorgen ontdekt, terwijl de auto niet eens merkbaar scheef hangt. Met de meegeleverde krik proberen we de combi omhoog te krijgen. Het spul is eigenlijk net te licht maar voor het wiel met de lege band kan die net genoeg omhoog. Nicolet is op zoek naar een vulcanisator en komt snel terug met Robin en zoon, van de lokale Taller. Goede reputatie op IO. Hij heeft een zwaardere krik en neemt het wiel mee. Een dik uur later is hij terug met een harde band. Niet eens een piedra, de meest voorkomende oorzaak hier, maar een spijker. Zou de piedra nog komen? Hij vraagt maar 8 duizend maar van blijdschap betalen we 10. Misschien ondersteunt dat ons geluk?

We proberen vast een auto te huren voor de laatste 10 dagen, via de KLM-cartrawler. Ze krijgen een herkansing. Eerst betalen en dan afwachten of de auto ook daadwerkelijk beschikbaar is.

Er staat hier ook een Australisch stelletje, maar zij stralen weinig enthousiasme uit. Nog wel erg jong misschien voor deze onderneming. Ze hebben pech met liften en proberen de eerstvolgende bus te krijgen. Gaat eens per week. Meestal zien we lifters snel opgepikt worden, zeker in dit drukkere middendeel van Ruta 7. Misschien toch hun uitstraling?

We lopen naar de mirador. Maar 3 kilometer, 40 minuten. Maar wel steil omhoog. We moeten echt iets aan onze conditie gaan doen, want deze peulenschil kost ons grote inspanning. Wel 2 miradors als beloning. Eén oost en één noord. Zicht op de vulkaan met een mooie ventisquero en op een wit betopte bergrug.

Er staat een uitgebreide discussie op de app IO of je wel of geen 4x4 nodig hebt. Volgens het bord wel, maar de meer avontuurlijke overlanders deden het met een gewone auto. En wij rijden de verkeerde kant in, beetje per ongeluk. Vanaf camping nummer twee in het park, die ook wel mooi was, maar wat onoverzichtelijk en met veel dikke grijze vliegen. Dus daarvandaan geeft MapsMe een route tegen de rijrichting. Behoorlijk steile stukjes en erg smal. Vooral bovenin wordt het dan kritisch, of ons bakje heelhuids door het oerwoud gesleurd wordt. Met passen en meten en een beetje extra gas en gang komen we er. Op de verste camping met zicht op de vulkaan met de dikke ijskap. Hoe ziet het paradijs er uit? Dit lijk er veel op, moet Doug gedacht hebben. Mooi glad geschoren gazons, type golfbaan, met groene bosschages en de groene hellingen naar witte toppen. En 8 plekken die een prive hokje met tafel geven. Wel wat duurder maar tot 15 december is het hier nog gratis dus we nemen het er van. Op de mirador ontmoeten we twee duitse knullen. “Valt het mee om boven te komen zonder 4x4?” Jawel, want we hebben hem niet eens gebruikt. Wel via de  verkeerde toegangsweg, want de officiële inrit hebben we niet geprobeerd. Een uur later zijn ze inderdaad boven gekomen, ook nog via de officiële route. Een setje dames uit Santiago vraagt mij hoe het hier werkt. Het moet niet gekker worden. Ben ik nu ook al parkgids? Alleen als je Engels verstaat reageer ik recalcitrant. Ze zijn erg jaloers op onze auto. Ruilen? Nog 10 dagen wachten en dan willen wij  hun SUV wel overnemen. En er komt nog een stel Engelstaligen aangereden die het buurhokje in beslag neemt. Niet erg toegankelijk. Misschien ook jaloers op onze Van? Zo wordt het toch nog druk, en we dachten om 4 uur nog de dat we hier als enigen gingen overnachten.

Na de mirador proberen we voor het eerst onze eigen warme douche. Het werkt. Niet langer dan een paar minuten want anders is het water wel erg snel op. Dus ook op campings zonder aqua caliente kunnen we rustig het zweet afspoelen. 

Onderweg van La Junta hebben we veel oponthoud. Werk aan de weg en soms sta je meer dan 15 minuten stil. Als we hier nog eens komen is alles geasfalteerd. (!) maar er zitten nu nog lastige stukjes tussen. Smalle passages langs bergwanden. We lunchen bij een mooie hangbrug over de Rio Yelgo. De route langs het meer geeft ook mooie doorkijkjes, maar er is nauwelijks ruimte om even te stoppen. Als de weg klaar is misschien nog een paar centen over voor een Mirador? Grappig is wel dat er regelmatig een bruin bordje met fototoestel langs de weg staat, zonder nadere aanduiding waar je kunt fotograferen en wat. Een keer levert dit een mooi plaatje op een glaciar op. Zomaar ineens langs de weg. Je hoeft er geen meter voor om te rijden. Amazing.

De begroeiing is hier weer anders dan in het zuiden. Na Manihuales is de lupineexplosie opeens voorbij. Om plaats je maken voor boterbloemen, paardebloemen en ander geel gespuis. En natuurlijk de giga rabarberplanten. Je kunt er onder schuilen als het regent. Zo groot en hoog zijn de schermen. Later zien we ook dat dit spul gegeten wordt, het lijkt echt op rabarber. Alleen het is bitterzuur, niet echt smakelijk.

3-12-17 Lago Blanco

Het weggetje terug vanaf het kamp rijden we in de 4x4 low gear. Dat gaat wel zo relaxt. Zonder veel moeite nemen we de steile gravelhellingen op het smalle weggetje. Handicap van deze auto is de reusachtige neus. Bij overgang van omhoog naar omlaag, op het hoogste punt, zie je even geen wegdek. Gaat het links, gaat het rechts? Als je het echt wil weten moet je even uitstappen. We gokken maar dat de weg gewoon rechtuitgaat en tot nu toe gaat dat vrij goed. Onderweg naar de uitgang is geen ranger te zien. Je moet je officieel wel laten registreren in het park als je er overnacht, maar er is geen kantoortje te vinden. We zoeken ook niet erg hard.

In Chaitèn ziet de wereld er iets vrolijker uit dan bij aankomst uit Quellon, een paar weken terug. De zon schijnt en er waait een fris zeewindje. Even snel internetten op kosten van de staat (Gobierno Chile) en op zoek naar een volle gasfles. Geen goed plan op zondag. Aan de haven is de enige open horeca een verveloos restaurantje met een dame die vast de gewoonte had dikke bierflessen met haar voortanden te openen. Niet zeer vriendelijk maar ze ontdooit. Koffie van Nescafe en de empenada met appel is koud. Maar wel lekker. De vulkaan op de achtergrond is niet de boosdoener uit 2006. Die staat veel dichterbij maar is vanuit het dorp niet goed te zien. Veel open plekken die nog niet weer zijn bebouwd. Maar aan het centrale plein wordt hard gewerkt en ook de school heeft een mooi nieuw gebouw. Hopen dat de de vulkaan zich voorlopig koest houdt.  

We rijden met tussenstop aan de playa Santa Barbara naar Lago Blanco. Een van de "vrije" campings op de route naar Caleta Gonzalo. Alle sites zijn nog vrij, we kiezen degene met het mooiste zicht op het meer. Ook weer goed voor een paradijselijk gevoel. We hebben nog twee nachten voordat we met de ferry naar Hornopirèn gaan. En dan het laatste stukje van Ruta 7, naar Puerto Montt.

Plons, klats. Die geluiden horen we om de drie minuten. We kijken op uit ons boek. Ja daar gaat ie. Een flinke forel springt uit het water op zoek naar vliegend voedsel. Hij zelf lijkt voor ons makkelijk te vangen zo, als je een grote koekepan of een schepnet hebt. Die hebben we niet dus we proberen hem met de camera te vangen. Kijk maar.

Francisco komt uit Brazilië en Mario van Sicilië. Ze kwamen elkaar onderweg tegen op de fiets en besloten samen verder te gaan. De Braziliaan is een jaar of 30, Mario 63. Op de fiets, helemaal naar Ushuaya. 1700 kilometer verderop, deels steile grintbulten en zanderige wegen. Respect. Alleen nu is leeftijd ook ineens geen excuus meer om niet zo’n drastische fietstocht te hoeven maken. Tot nu toe zagen we alleen jeugd op de fiets. En ik vind het met de auto al inspannend genoeg. Mario woont in Zwitserland en spreekt ook goed Duits. Beide mannen waren ook in Nederland, Amsterdam en Utrecht zijn bekende steden. “Koga, goede fiets”, zegt Mario, “komt uit Heerenveen”. Mooizo. "Deze banden gaan alleen lek als je er op schiet", zegt hij lachend. Ze liften ook wel eens een stukje, met al die pick up trucks op de weg hier is dat niet zo erg moeilijk. Dan wordt het wel wat makkelijker om een beetje vooruit te komen.

Aan het eind van de dag neemt de bewolking toe en gaat het nu en dan regenen. Maar tussendoor ook nog een paar zonnestralen. Een prachtig gezicht, vooral als de zon veelkleurig ondergaat.

4-12 Cascades escondidos

Het is maar een klein stukje rijden vandaag, een half uur. De veerboot is net aangekomen dus we hebben ook tegenliggers. Caleta Gonzalo ligt nog 25 kilometer verderop. We komen nog wat fietsers tegen, lopend de helling van de gruizige grintweg. Vaart minderen om ze niet te veel stof in de longen te bezorgen.

Deze camping bij de watervallen ziet er ook goed uit. Eigen plek met schuihokje waar je kunt koken en eten. Net als de vorige twee campings, gelegen in het reusachtige Pumalin park, waarin ook de Chaiten vulkaan ligt. We bedwingen eenvoudig de lichte neiging om hem te beklimmen. 10 kilometer heen en 10 kilometer terug. Laten we ons maar concentreren op onze specialiteit: watervallen. Op de camping is het watersysteem uitgevallen met desastreuze gevolgen voor de toestand van de toiletten.

De verborgen watervallen zijn mooi en groots. Met donderend geraas vallen de watermassa’s op de rotsbodem. Er is een lage waterval, die is langer dan de hoge waterval die weer breder is. De laatste is lastig te bereiken omdat er wat dikke bomen op het pad gevallen zijn, waar je maar net overheen kunt klimmen. Vanuit de camping kijken we op de enorme bergen die bron zijn voor al dat water, een indrukwekkend systeem.  

Op de app IO een discussie over wel of niet betalen voor kamperen hier en hoeveel. Het is schimmig hoe het werkt. Wij lezen op IO dat in het park tot half december geen geld gevraagd wordt. Het boekje maakt melding van gratis campings gedurende het hele jaar langs deze route, maar vorig jaar in het seizoen moesten passanten plotseling 16000 pesos betalen. Ongeveer 24 euro en dat werd veel te veel gevonden voor een koude douche. Gek genoeg zijn het steeds kenbaar Nederlanders die deze discussie aanzwengelen “Dutchonwheels” is ook geen handige geuzennaam. En die wordt kritisch afgedaan door andere reizigers die zich realiseren dat je door een park reist dat met veel moeite en inspanning tot stand kwam en in stand gehouden wordt. Is natuurlijk waar en daar mag je best wat voor betalen. Voor ons is de praktijk dat we in dit park 3 keer achter elkaar niets betalen (voorseizoen?) terwijl we in andere parken voor het volle pond worden aangeslagen. Beetje beter afstemmen en duidelijk aangeven waar je voor betaalt zou wel helpen rumoer te voorkomen.

Over apps gesproken. Wij gebruiken de app MapsMe om mee te navigeren, niet alleen met de auto, maar ook bij wandelroutes. Die staan er vaak op, compleet met afstanden en verticaal profiel (hellingpercentages). Hulde voor deze handige off line app. Want in veel van de gebieden die we de afgelopen weken bezochten is geen mobiel telefoonverkeer, laat staan internet mogelijk.

Later op de dag komen we twee auto’s van het Pumalin parque om de rommel op te ruimen en het watersysteem te repareren. Goed gedaan. En ons wordt nog steeds niet gevraagd een bijdrage te leveren aan de gemaakte kosten.

5-12. Naar Hornopirèn.

We vieren Sinterklaas met een zak kruidnootjes die we weken lang hebben kunnen bewaren. Met stijgende verbijstering nemen we hier kennis van de uit de hand lopende discussie die in Friesland en omstreken is losgebarsten over Zwarte Piet. We waren bijna geneigd terug naar huis te gaan om te helpen de rechtsorde te herstellen. Gelukkig stelt Arjen Lubach, die ook nog Doutzen Kroes laat spreken, ons gerust met een logisch verhaal, in weerwil van de heersende bestuurlijke onmacht. Patagonia is een prima omgeving en klimaat om Sinterklaas te vieren. Ongeveer 23 graden en een strak zonnetje. Op zee wel een beetje winderig. Dus als je volgend jaar de Zwarte Piet discussie wilt ontlopen weet je waar dat kan.

“Buenos dias, bienvenidos in Parque Pumalin. Hoeveel liter gaat er in uw watertank? 70. Dat is wel een beetje mucho. We hebben hier een probleem met het water, omdat het weinig geregend heeft. Misschien wilt u hem verder vullen in Caleta Gonzalo?”. Natuurlijk kunnen zo’n vriendelijk verzoek van de ranger niet negeren. Verderop helpt hij ons zelfs met het vinden van de waterslang die een beetje escondido was. Caleta Gonzalo is onderdeel van het parque. Alles in dezelfde stijl. Er is een cafe, een lodge en een paar huisjes. Het cafe schenkt prima koffie en spreekt een paar woorden Engels. De blauwogige dame was ook in Europa, zelfs in Amsterdam en geeft toe Duitse voorouders te hebben. Dat valt ook niet te ontkennen als je het woord Kuchen feilloos uitpreekt. En hier is de veersteiger. Het overvaren is weer een leerzame ervaring. De werkwijze past niet helemaal bij onze logica. We zijn mooi op tijd, een half uurtje rijden van de camping. Twee uur tevoren inschepen. We staan bijna vooraan. Eerst de vrachtwagens maar daarna ook voor ons willekeurige andere auto’s verderop in de lange rij achter ons. Wij moeten zelfs (weer) achteruit. Waarom???, roepen we in koor? “Rustig maar”, roept de met portofoon uitgeruste coördinator inschepen enigszins geagiteerd terug. Ooei. Met zo iemand kun je beter geen ruzie maken. Voor je het weet sta je nog weken op de kade op je beurt te wachten. Hij neemt ons wel te grazen, door even later eerst te zeggen draai maar om en dan lachend: nee, geintje, rij de boot maar op. Pffffff

Het eerste stukje varen is maar 20 minuten. En dan mag de hele horde in een keer 10 kilometer verder naar de grote ferry. Dat ìs een stofbende op de gruisweg. Achter een dikke vrachtwagen moeten we al snel afstand nemen wegens nul meter zicht. Onze achterliggers begrijpen dat niet en gaan zinloos inhalen. Dat maakt het niet beter dus rijden we maar langzaam midden op de weg. Aan het einde van de weg nog 20 minuten stofhappen van het verkeer dat van de grote ferry af komt. Een maal aan boord zijn we weer stofvrij als we door een mooie fjord varen met aan weerszijden fantastische uitzichten op sneeuwbergen, watervallen en beboste hellingen. Aan stuurboordkant is het nog steeds Parque Pumalin. Wat heeft die Tomkins van North Face, en vooral Esprit, een grootschalige visionaire gedachte tot uitvoering gebracht. 88.000 hectare aangekocht, ingericht en weer cadeau gedaan aan de Chileense overheid. Wel met een paar garanties voor de toekomst. En dit heeft hij op nog wel tien plaatsen herhaald in Argentinie en Chili. Uit frustratie over de milieu- en mensonvriendelijke produktiewijze van textiel en mode, zo schijft ons boekje. Het moet ook maar eens uit zijn met de ongebreidelde economische groeigedachte, is het centrale leitmotiv. Mooi bedacht, maar daarvoor is het vraagstuk wat te complex misschien, zolang nog niet iedereen op de wereld, en zelfs in Chili, in zijn eigen basisbehoefte kan voorzien. Zijn gedachten en daden zijn daarom nogal omstreden in dit land. Vooral boeren hebben een hekel aan de grote landhonger van de natuurlobby en de strakke regelgeving die daarmee wordt afgedwongen. En ze verspreiden allerlei fantastische complottheoriën, met als voorlopig dieptepunt de suggestie dat het overigens protestante echtpaar Tomkins een Joodse staat in Chili zou willen vestigen.

De veerboot komt mooi op tijd aan in Hornopirén. Dit stadje ligt aan de voet van een vulkaan. Het begint eentonig te worden. Mooie avond met veelkleuren licht. Inmiddels is het in de baai laagwater geworden. Het tijverschil is hier tussen de 3 en 4 meter, dus je moet een beetje opletten met strandwandelingen of wadlopen naar een eiland voor de kust.

We logeren in de tuin van Nicole. Maar waarschijnlijk is de tuin van de hele familie die erom heen woont. Nicole runt een logement en een gezin. Ze doet open met een zuigeling van 2 maanden op haar arm. Er hangt een touwtje uit de deur, zodat gasten binnen van het toilet gebruik kunnen maken. Paradijs voor Jan Terlouw. Vruchtbare grond bij deze vulkaan want er loopt een grote kinderschare rond bij haar en haar zus. Het huis ziet er aan de buitenkant bijzonder haveloos uit, maar binnen, in de slaapkamers, waar je voor 10 euro een bed kan huren, is alles netjes verzorgd. Ze doet de was voor ons, wel zelf ophangen. Het droogt snel in dit klimaat. Op het grote plein verwent de overheid ons met gratis internet. Alleen de snelheid is zo beperkt dat het direct aan de internet-avonturen op Cuba doet denken. Daar moest je ook nog een kaartje kopen om gebruik te kunnen maken van de wifi, en je kan er zeker van zijn dat al je berichten worden geregistreerd. De verslagen en foto’s hebben we toen niet op internet kunnen publiceren. Ze liggen nog netjes in de kast te wachten  om er een leuk boekje van te maken.

6-12 Ensenada

Van Hornopirén gaat ruta 7 verder naar het noorden. Het laatste traject van 100 kilometer naar Puerto Montt. Het gaat ons nu te snel, dus we nemen de omweg via de kustroute. Ook gravel, net als het grootste deel van ruta 7 op dit traject. Het is laagwater en bij de kustplaatsjes liggen de vissersbootjes op het droge. Dit gebied is beroemd om zijn scheepsbouwers in hout, we zien er een paar. Maar ook om zijn blommige kerkhoven. Ook die kunnen we van dichtbij bekijken. Als we in het noorden weer bij ruta 7 uitkomen lokt enerzijds de veerboot met asfaltweg naar Puerto Montt en anderzijds de oostelijke route, weer een slechte en beetje riskante weg van 100 kilometer met mooie uitzichten langs de fjord. De pont ligt voor ons klaar, de official wenkt, onze gemakzucht wint. We komen wel op het zelfde punt uit: Ensenada aan het grote Lago Llanguihue, met zicht op twee vulkanen die we op de heenreis in Puerto Varas ook al konden spotten. Osorno en Calbuco. Alleen nu is het volstrekt helder, en we zitten er dichterbij, waardoor de witte toppen mooi afsteken tegen een diepblauwe lucht. Een door een Duitse dame gerunde camping, waar we warempel weer de jonge Australiers tegenkomen die we eerder in La Junta zagen.